-НАУЧНЫЙ РЕЦЕНЗИРУЕМЫЙ ЕЖЕГОДНИК-
ЛАТЫШИ И БЕЛОРУСЫ: ВМЕСТЕ СКВОЗЬ ВЕКА
Латыши и белорусы: вместе сквозь века
Выпуск 2
Философия и культура / Philosophy and culture
Кулік С., Сайганава В.
Латвія-Беларусь: да праблемы культурнага архетыпа
Кulik S., Sajganava V.
Latvija-Belarus: to a problem of a cultural archetype
В статье обосновывается актуальность исследования архетипов национальных культур в условиях возрастания процессов глобализации. На основе анализа существующих определений русской и западноевропейской культур раскрывается своеобразие архетипа белорусской и латвийской культур как формы взаимодействия бинарных и троичных структур, даётся характеристика роли этих культур в современных интегративных процессах.
С. 5-10
In article locates relevance of research of archetypes of national cultures in the conditions of increase of processes of globalization. On the basis of the analysis of existing definitions of the Russian and West European cultures the originality of an archetype of the Belarusian and Latvian cultures as forms of interaction of binary and ternary structures reveals, the characteristic of a role of these cultures in modern integrative processes is given.
P. 5-10
История: к 75-летию окончания «большого террора» /
History: to the 75 anniversary of the termination of «big terror»
Королёв М.
Латышское население белорусских земель в контексте репрессивной политики советской власти в межвоенный период
Karaliou M.
The Latvian population of the Belarusian territory in a context of repressive policy of the Soviet power during the intermilitary period
У артыкуле разглядаецца становішча “беларускіх” латышоў у кантэксце рэпрэсіўнай палітыкі савецкай дзяржавы ў міжваенны перыяд. Аўтар аналізуе, у якой ступені латышоў, што жылі на беларускіх землях, закранулі кампаніі “ваеннага камунізму”, па раскулачванні, стварэнні “дабрадзейнага насельніцтва” на памежжы і так званага “вялікага тэрору”.
С. 11-17
In article is considered position of the «Belarusian» Latvians in a context of repressive policy of the Soviet state during the intermilitary period. The author analyzes, in what step of Latvians who lived on the Belarusian lands, mentioned companies «military communism», on dispossession of kulaks, creation «the reliable population» on border and also so-called «great terror».
P. 11-17
Агеенко Т.
Репрессии в отношении латышского национального меньшинства в БССР в 1937-1938 гг.
Aheyenka T.
Repressions concerning the Latvian ethnic minority in BSSR in 1937-1938 years
У артыкуле на падставе архіўных матэрыялаў Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь разглядаецца правядзенне ў 1937–1938 гг. так званай «нацыянальнай аперацыі НКУС» у Беларусі ў дачыненні да ўсіх нацыянальных меншасцяў, і, у тым ліку, супраць латышскага насельніцтва БССР. Вынікам яе правядзення сталі масавыя рэпрэсіі, якія закранулі ўсе сацыяльныя групы латышскага насельніцтва.
С. 17-25
The article based upon archive records of The National archives of The Republic of Belarus focuses on the so called “national operation” of NKVD executed in the years 1937–1938 in Belarus against national minorities, including Lettish population in Belorussian Soviet Socialist Republic (BSSR). It resulted in mass repressions against all social groups of Lettish population.
P. 17-25
Юрченко А.
"Белорусские" латыши как жертвы массовых репрессий во второй половине 20-х - 30-е годы ХХ века (по данным МО "Мемориал")
Yurchanka A.
The «Belarusian» Latvians as victims of mass repressions in the second half 20-th-30-th of the XX century (according to the MD "Memorial")
Аўтарам на падставе праведзенага аналізу базы дадзеных Міжнароднага таварыства “Мемарыял” прыводзяцца лічбавыя паказчыкі па колькасці рэпрэсіраваных латышоў, якія ў міжваенны перыяд пражывалі на тэрыторыі БССР.
С. 25-28
The author on the basis of the carried-out analysis of a database of the International association "Memorial" gives statistics on the repressed Latvians who during the intermilitary period lived in BSSR territory.
P. 25-28
История / History
Кикутс Т.
Грамотность в латышских колониях в Белорусских губерниях (по данным Всероссийской перепеси населения 1897 года)
Kikuts T.
Literacy in the Latvian colonies on Belarusian territory (according to the All-Russian population census of 1897 year)
У артыкуле разглядаецца ўзровень пісьменнасці сярод латышскіх сялян-каланістаў на беларускіх землях на падставе дадзеных усерасійскага перапісу насельніцтва 1897 г. Узровень пісьменнасці латышоў Магілёўскай, Мінскай і Віцебскай губерній Расійскай імперыі аналізуецца па такім паказчыкам як узрост, пол, веданне рускай і роднай (латышскай) мовы.
С. 29-36
In the paper “Literacy in the Latvian Peasant Colonies in Belarus in the 1897 All-Russia Census” literacy rates among the Latvian peasants-colonists in Belarus are examined. Basis of the research are the published data of the 1897 census. Latvian literacy rates in Mogilev, Minsk and Vitebsk provinces of the Russian Empire are analyzed including age, sex, knowledge of Russian and native (Latvian) language.
P. 29-36
Мартинкевич И.
Настроения латышского населения Витебщины в 20-х годах ХХ века
Martsynkevich I.
Mood of the Latvian population in Vitebsk region on 20th years of XX century
У артыкуле робіцца спроба адлюстраваць стаўленне латышскага насельніцтва Беларусі да савецкай улады ў 20-х гадах ХХ стагоддзя. Разглядаецца іх сацыяльны склад у гарадах і сельскай мясцовасці. Паказваецца агульны настрой груп латышскага насельніцтва да палітыкі калектывізацыі, якая праводзілася прадстаўнікамі савецкай улады, а таксама да пытанняў падаткаабкладання і рэлігійнага жыцця.
С. 36-39
In article attempt to reflect the relation of the Latvian population of Belarus to the Soviet power in the 20th of the XX century becomes. Is considered the social composition in the cities and rural areas. Are specified the general mood of groups of the Latvian population to the Soviet power of policy of collectivization pursued by representatives, the taxation and religious life of Latvians.
P. 36-39
Голубев В.
О некоторых проблемах оптации между БССР-СССР и Латвией в 20-е годы ХХ века (на примере Витебщины)
Holubeu V.
About some problems of Nationality choice between BSSR-SSSR and Latvia in the 20th years of the XX century (on the example of Vitebsk region)
У артыкуле разглядаюцца асобныя праблемы аптацыі ў 20-я гады ХХ стагоддзя паміж Латвіяй і БССР−СССР. Апісваецца маёмасная праблема і звязаныя з ёй пытанні, а таксама праблема парушэння закона аб знаходжанні замежных грамадзян на тэрыторыі БССР.
С. 39-44
This article discusses some problems optation in 20th years of the ХХ century, between Latvia and the BSSR−USSR. Describes the property issue, as well as related issues, and the problem of violations of the law on the presence of foreign nationals in the BSSR.
P. 39-44
Лобан А., Королёв М.
Представления о "белорусских" латышах как кулаках в 1920-е - начале 1930-х гг.
Loban A., Karaliou M.
Ideas of the «Belarusian» Latvians as kulaks at the 1920th and beginning of the 1930th
У артыкуле разглядаюцца пэўныя аспекты ўжывання ідэялагемы «кулак» у савецкім грамадстве 1920-х – пачатку 1930-х гг. Робіцца акцэнт на зліцці на мясцовым узроўні гэтага класавага тэрміна з нацыянальнай прыналежнасцю селяніна. На падставе архіўных дакументаў акрэслены асноўныя рысы вобраза латыша-кулака ў БССР, зроблены крытычныя заўвагі наконт адпаведнасці гэтага вобраза рэчаіснасці.
С. 44-49
In article some aspects of use of an ideologies «kulak» in the Soviet society of the 1920th – the beginning of the 1930th are considered. The emphasis on merge at local level of this class term with a national identity of the peasant is placed. On the basis of archival documents the main lines of an image of a Latvian «kulak» in BSSR are designated, critical remarks concerning compliance of this image of reality are made.
P. 44-49
Яковлев А.
Некоторые особенности повседневной жизни на белорусско-латвийском пограничьи в 1939-1950-х гг.
Yakauleu A.
Some features of everyday life on the Belarusian-Latvian border-zone in the 1939-1950th years
У артыкуле на падставе архіўных дакументаў разглядаюцца некаторыя аспекты паўсядзённага жыцця на беларуска-латвійскім памежжы на пачатку Другой сусветнай вайны, а таксама пасля яе заканчэння. Аўтар паказвае, што латвійскія тэрыторыі ў пэўнай ступені дапамаглі выжыць частцы насельніцтва ў цяжкіх пасляваенных умовах. У 1950-я гг. Латвія адыграла пэўную ролю ў захаванні рэлігійнага жыцця беларусаў памежжа, а таксама прыняла шэраг святароў з беларускіх зямель.
С. 49-54
In article on the basis of archival documents features of everyday life on the Belarusian-Latvian border zone at the beginning of World War II, and also after its termination are considered. The author shows that the Latvian territories helped to survive parts of the population in severe post-war conditions. In the 1950th Latvia played a role in preservation of religious life of Belarusians of a border zone, and also at - accepted a number of priests from the Belarusian lands.
P. 49-54
Взаимодействие на современном этапе /
Interaction at the present stage
Семенюк В., Белохвостов А.
Динамика развития университетского химического образования в Латвии и Беларуси
Semianiuk V., Belahvostau A.
Dynamics of development of university chemical education in Latvia and Belarus
Артыкул прысвечаны дынаміцы развіцця ўніверсітэцкай хімічнай адукацыі ў Латвіі і Беларусі. Разглядаюцца характэрныя асаблівасці вывучэння хіміі ў вышэйшых навучальных установах, гісторыя развіцця ўніверсітэцкай хімічнай адукацыі, параўноўваецца адукацыя ў розных вну. Аўтарамі вылучаны адрозненні ўніверсітэцкай хімічнай адукацыі ў Латвіі і Беларусі.
С. 55-64
Article is devoted to the dynamics of university chemical education in Latvia and Belarus. The characteristic features of training in chemistry at the universities, the history of the University of Chemical Education, a comparison study in different universities in Lithuania and Belarus. Differences in university chemical education in Latvia and Belarus, development problems of the educational system, the evaluation of results of scientific research in universities.
P. 55-64